Jak rozsądnie zarządzać domowym budżetem?

Nowy Rok to nie tylko zwykła data w kalendarzu, czyli 1 stycznia. Dla wielu z nas stanowi doskonałą okazję do tworzenia nowych wizji, planów na wakacje lub składania samemu sobie obietnic, czyli postanowień noworocznych. Dlaczego więc nie wykorzystać go na wprowadzenie odpowiednich zmian w dotychczasowym planowaniu własnego budżetu? Przekonaj się zatem, jakie możliwości daje fakt umiejętnego zarządzania finansami osobistymi i podejmij właściwą decyzję już dziś.

Czym jest domowy budżet?

Budżet domowy to nic innego jak zestawienie przychodów i rozchodów, czyli zarobków i wydatków w danym gospodarstwie domowym. Plan takiego budżetu można wykonywać w systemie miesięcznym lub rocznym – jak komu wygodniej. Co więcej, w zależności od systemu zarządzania finansami osobistymi, budżet domowy może mieć charakter:

1. zrównoważony – wydatki są dokładnie takie same jak zarobki,
2. deficytowy – wydatki są większe niż zarobki; deficyt można uzupełnić za pomocą własnych oszczędności lub pożyczek i kredytów,
3. nadwyżkowy – wydatki są niższe niż zarobki – nadwyżką są wówczas uzyskane z tego tytułu oszczędności.

Warto również pamiętać o tym, że przychodami mogą być np. regularne i nieregularne wypłaty powstałe ze stosunku pracy, inwestycje, spadki oraz prezenty. Natomiast do rozchodów należą m.in. wydatki na mieszkanie, żywość, ubrania i kosmetyki, edukację, kulturę oraz zdrowie. Dlatego też planowanie zarobków powinno być celem, a wydatków – limitem. W ten sposób zaoszczędzimy sobie nerwów, nauczymy się pewnego sposobu myślenia i efektywnego ich planowania. Dodatkowo, w Internecie dostępnych jest wiele darmowych aplikacji budżetowych oferowanych przez banki na aplikacje mobilne i nie tylko, co w znaczny sposób może ułatwić monitoring własnego budżetu osobistego lub domowego.

Finanse osobiste pod kontrolą, czyli ABC zarządzania

Jednak niezależnie od tego, czy umiemy samodzielnie kontrolować stan naszego domowego budżetu lub finansów osobistych, czy potrzebujemy do tego pomocy w postaci aplikacji, jedno jest pewne: prawidłowe dysponowanie własnymi finansami to dziś umiejętność biznesowa na wagę złota. Jak zatem rozsądnie zarządzać domowym budżetem tak, aby nie wpaść w błędne koło „od wypłaty do wypłaty” lub co gorsza utonąć po uszy w kredytach bankowych? Oto kilka przydatnych podpowiedzi:

1. plan całościowy – aby móc rozsądnie zarządzać domowym budżetem trzeba przede wszystkim zacząć od jego inwentaryzacji, czyli zrobić dokładną listę dochodów i wydatków. Możesz, a nawet powinieneś wykorzystać do tego wszystkie umowy z pracy lub dodatkowych zleceń, faktury, paragony, kwity, zaświadczenia – czyli wszystko to, co można udokumentować na papierze. Zapisz to wszystko na kartce papieru albo skorzystaj z pomocnika typu arkusz kalkulacyjny Excel lub inny tego typu program. W ten sposób już na „dzień dobry” będziesz mógł zobaczyć czarno na białym: ile zarabiasz (po zsumowaniu wszystkiego), a ile wydajesz;
2. koszty stałe – już na tej podstawie łatwo zauważysz, że są rzeczy, na które – cokolwiek by się nie działo w Twoim życiu – musisz mieć zawsze pieniądze. Są nimi: opłaty za mieszkanie, czynsz i media, zakupy – głównie żywieniowe, raty kredytu oraz samochód – ubezpieczenie, benzyna, wymiana opon itp. Najlepiej spisz je na osobnej kartce lub arkuszu programu razem z kwotami, zsumuj to, a potem odejmij od kwoty przychodów całkowitych;
3. optymalizacja wydatków – nie trzeba wydawać pieniędzy absolutnie na wszystko, z pewnych rzeczy można z czystym sumieniem zrezygnować lub zamienić na coś innego. Dla przykładu moja siostra, która na co dzień jeździ do pracy samochodem, w piękne, ciepłe, słoneczne wiosenno-letnie dni wychodzi dużo wcześniej z domu i po prostu idzie pieszo, a czasami nawet rowerem, jeśli ma na to ochotę. Podobnie i Ty możesz np. ograniczyć ilość kaw wypijanych rano lub paczek papierosów – utniesz tym samym koszty choćby o kilka złotych i poczujesz się o wiele zdrowszy;
4. stwórz rezerwę finansową – dotyczy to głównie wypadków losowych typu pożar, poważna choroba w rodzinie, szpital lub pogrzeb, które często „lubią” przyjść nagle, jak grom z jasnego nieba, dlatego też warto umieć to przewidywać i np. część wydatków przeznaczyć na ubezpieczenie, inwestycję długoterminową albo po prostu założyć osobne konto w banku i tam przelewać pieniądze;
5. nawyk oszczędzania – odkładanie nawet małych sum pieniędzy wyrobi nawyk kontroli wydatków, ograniczy marnotrawstwo, a nawet zapewni poczucie bezpieczeństwa, satysfakcji, że robisz coś dobrego dla siebie i rodziny. Dzięki takiej nadwyżce od czasu do czasu będziesz mógł pozwolić sobie na drobne przyjemności, o których w zwykłych okolicznościach nawet byś pomyślał.

A zatem rozsądne zarządzenie finansami osobistymi nie tylko pozwoli Ci na znaczną poprawę jakości życia, nauczy podstaw księgowości – w końcu człowiek uczy się przez całe życie, prawda? – ale także podniesie poczucie własnej godności oraz uświadomi bardziej niż kiedykolwiek, jak bardzo ważna i cenna jest to umiejętność.

Warto podkreślić, że o ile początkowo zarządzenie domowym budżetem może okazać się bardzo pracochłonnym zajęciem, tak w miarę nabywania doświadczenia, okazuje się bardzo proste i intuicyjne. Najczęściej sprowadza się do wypracowania odpowiednich nawyków. Ograniczenie niezaplanowanych zakupów, planowanie zakupu sprzętu RTV i AGD z wyprzedzeniem, sięganie po energooszczędne sprzęty (zmywarki, czajniki, odkurzacze bezprzewodowe), a także porównywanie cen w wielu serwisach zakupowych.

Powyższa lista to jedynie przykładowe argumenty, które w jednoznaczny sposób udowadniają, że „nie taki diabeł straszny, jak go malują”, a zarządzanie domowym budżetem wcale nie musi być skomplikowane i przeznaczone dla tzw. elit, wybrańców losu, czyli milionerów. Wystarczy jedynie odrobina chęci, odpowiednie kursy lub szkolenia oraz pozytywna motywacja i wiara w to, że jeszcze nic straconego, bo wciąż masz szansę na bycie panem własnego losu. Zatem usiądź, zaplanuj, a potem… działaj!